کلاه اصلاح جمجمه نوزادان
کلاه اصلاح سر و جمجمه نوزادان
بدشکلی در سر نوزادان به دلایل متفاوتی ایجاد می‌شود و این بدشکلی فقط تا زمان مشخصی با استفاده از کلاه اصلاح جمجمه قابل اصلاح است پس بنابراین اقدام به‌موقع در جهت معاینات لازم و درمان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. بدشکلی‌های سر نوزادان، مجموعه‌ای از انحرافات جمجمه است که در نوزادان دیده می‌شود و علت آن می‌تواند مربوط به عوامل جنینی (قبل از زایمان)، حین زایمان یا پس از تولد باشد.
این انحرافات به‌صورت عدم تقارن در جمجمه دیده می‌شوند و انواع مختلفی دارند، بر‌خلاف بزرگسالان که جمجمه آن‌ها سخت است و امکان تغییر و اصلاح در جمجمه آن‌ها وجود ندارد، نوزادان جمجمه‌ای منعطف دارند و می‌توان با استفاده از کلاه اصلاح سر و جمجمه نوزادان، بدشکلی‌های جمجمه نوزادان را اصلاح کرد.
علت بدشکلی جمجمه نوزادان چیست؟
علت‌های مختلفی می‌تواند دلیل بدشکلی جمجمه باشد اما سه دلیل عمده باعث ایجاد این معضل می‌شود؛
ناهنجاری در رشد مغز (بیماری‌های زمینه‌ای که جنین درون رحم دارد)
ناهنجاری در رشد استخوان یا درزهای استخوان‌های جمجمه
نیروهای وارد شده در دوران جنینی، زایمان و یا پس از زایمان
نرم بودن و انعطاف‌پذیر بودن سر نوزادان
یکی از علت‌هایی که غالباً باعث بدشکلی جمجمه نوزادان می‌شود، نرم بودن و انعطاف‌پذیر بودن سر نوزادان است. به دلیل فشارهای واردشده در زمان زایمان یا در رحم مادر، ممکن است نیروهای واردشده در دوران جنینی، زایمان و یا پس از زایمان باعث بدشکلی و دفورمه شدن جمجمه نوزادان شود.
انواع بدشکلی‌های جمجمه نوزادان
به طور کلی بدشکلی‌های جمجمه نوزادان سه نوع شایع دارد که برای درمان صحیح اول باید نوع بدشکلی رو بدانیم؛
پلاژیوسفالی
بدشکلی پلاژیوسفالی، شایع‌ترین بدشکلی در نوزادان است و زمانی ایجاد می‌شود که سر کودک برای مدت‌زمان طولانی در یک حالت قرار داشته باشد. در این حالت چون سر و جمجمه کودک انعطاف‌پذیر است و قسمت‌هایی از سر تغییر شکل داده و دفورمه و نامتقارن می‌شود، این بدشکلی در میان نوزادانی که زودتر از موعد به دنیا می‌آیند، بیشتر اتفاق می‌افتد.
براکیوسفالی
در نوع بدشکلی براکیوسفالی، جمجمه نامتقارن نمی‌شود بلکه پشت سر نوزاد از حد معمول صاف‌تر و پهن‌تر می‌شود، وقتی این اتفاق می‌افتد سر نوزاد حالتی غیرطبیعی پیدا می‌کند. این اتفاق هم زمانی رخ می‌دهد که سر کودک برای مدت طولانی در یک حالت قرار داشته باشد و توصیه ما این است که دقت داشته باشید برای جلوگیری از ایجاد فشارهای مداوم به یک قسمت از سر نوزاد که موجب دفورمه شدن آن می‌شود از قرار دادن کودکتان در یک حالت آن‌هم به‌صورت مداوم جلوگیری کنید.
اسکفوسفالی
در این نوع بدشکلی که به آن اسکفوسفالی می‌گویند، سر نوزاد به‌صورت کشیده و بلند شروع به رشد کردن می‌کند، علت این بدشکلی این است که قسمت‌هایی از استخوان جمجمه که موجب اتصال دو نیم‌کره جمجمه به هم می‌شوند به‌صورت کامل به یکدیگر جوش نمی‌خورند.
یکی از عوارض آن قرینه نبودن گوش‌ها نسبت به یکدیگر است، هنگامی‌که والدین مشاهده کنند گوش‌های کودکشان در یک راستا قرار ندارند باید فوراً برای معاینات، اقدامات لازم را انجام دهند.
به‌طورکلی وجود حالت غیرطبیعی و متناسب نبودن جمجمه در نوزادان تازه متولدشده، طبیعی است که به‌مرورزمان طی ۱۲ هفته بعد از تولد جمجمه نوزاد به شکل طبیعی برمی‌گردد البته در این مدت نباید فشار خارجی به سر وارد شود.
درمان بدشکلی‌های سر و اصلاح جمجمه نوزادان
در بعضی از موارد این بدشکلی‌های سر بدون دخالت و بدون درمان خاصی و فقط با تغییر وضعیت خوابیدن نوزاد اصلاح می‌شوند اما اگر روش‌های تغییر وضعیت دادن کودک در هنگام خواب نتواند تا ۳ ماه بعد از تولد، بدشکلی را اصلاح کند، درمان‌های غیر جراحی به‌صورت پوشیدن کلاه‌های اصلاحی یا اصطلاحاً کرانیال هلمت را شروع می‌کنیم.
کلاه مخصوص درمان بدشکلی جمجمه
این کلاه مخصوص درمان بدشکلی جمجمه، هیچ‌گونه آسیبی به جمجمه کودک شما نمی‌رساند. ما در کلینیک کوشا، این کلاه را از جنس ترموپلاستیک نشکن می‌سازیم و در لایه داخلی این کلاه یک‌لایه ضخیم فوم ضد حساسیت تعبیه می‌کنیم و روی محل‌هایی که جمجمه برجسته است، با ایجاد سطح تماس از رشد بیشتر جمجمه جلوگیری کرده و در محل‌هایی که فرورفته است با تعبیه فضای خالی داخل کلاه اجازه رشد به جمجمه را می‌دهیم.
با این روش، ما رشد جمجمه را محدود نمی‌کنیم ولی به رشد آن جهت می‌دهیم تا درنهایت کروی شکل شده و حالت طبیعی به خود بگیرد.
اگر بدشکلی جمجمه نوزادان درمان نشود، چه اتفاقی می‌افتد؟
در صورت عدم درمان بدشکلی جمجمه نوزادان، ضمن ماندگاری مشکلات ظاهری جمجمه، ممکن است رشد طبیعی مغز نیز مختل شود و جمجمه حالت کروی خود را از دست بدهد.
حال اگر والدین در زمان طلایی درمان به اصلاح جمجمه نوزادان خود نپردازند، با ماندگار شدن دفورمیتی و تحت تأثیر قرارگرفتن رشد مغز ممکن است عوارض جانبی دیگری به وجود آید.
بهترین سن برای درمان بدشکلی جمجمه نوزادان
از سه‌ماهگی تا هشت‌ماهگی سن طلایی برای اصلاح بدشکلی‌های جمجمه است اما تا حدود یک‌سالگی، جمجمه شکل‌پذیر بوده و امکان اصلاح وجود دارد، زیرا رشد محیطی جمجمه تا قبل از ۶ ماهگی با سرعت بیشتری انجام می‌گیرد و بعد از ۱ سالگی سرعت رشد جمجمه کمتر شده و جمجمه نرمی خود را ازدست‌داده و استخوانی می‌شود.
ما در کلینیک کوشا، گاهی کلاه اصلاحی نوزادان را برای محافظت بعد از عمل جراحی و به‌منظور پیشگیری و محافظت از برخوردهای ناگهانی و جهت‌دهی به رشد جمجمه می‌سازیم.
آیا با کلاه مخصوص می‌توان بدشکلی جمجمه نوزادان را درمان کرد؟
در مواردی که بدشکلی جمجمه خفیف باشد، نیازی به درمان نخواهد بود و با قرار دادن سر نوزاد در وضعیت اصلاحی خودبه‌خود اصلاح خواهد شد. بسیاری از دفورمیتی‌های نوزادان، قبل از سه‌ماهگی و فقط با اصلاح وضعیت سر، اصلاح خواهند شد.
اما اگر دفورمیتی متوسط تا شدید باشد و با روش‌های تغییر پوزیشن سر تا سه‌ماهگی اصلاح نشود، برای بررسی صفحات رشد جمجمه و اطمینان از باز بودن یکسان همه صفحات به پزشک متخصص جراحی مغز و اعصاب کودکان مراجعه کنید.
اگر با مشورت پزشک متخصص متوجه شدید که باید از کلاه ارتوپدی برای فرزند خود استفاده کنید می‌توانید از طریق پل‌های ارتباطی با ما در ارتباط باشید. در این شرایط، کلاه اصلاح جمجمه نوزادان می‌تواند به رشد منطقی و جهت‌دهی به رشد جمجمه فرزند شما کمک کند و همچنین شکل جمجمه را اصلاح و به حالت کروی نزدیک کند.
چرا سر بزرگسالان هم تغییر شکل می‌دهد؟
تغییر شکل و بدشکلی در افراد بزرگسال می‌تواند در اثر ضربه، سرطان، بیماری‌های استخوانی و… ایجاد شود که بهتر است زمانی که متوجه تغییر شکل در جمجمه خود شدید برای بررسی آن به پزشک متخصص جراحی مغز و اعصاب مراجعه کنید.
ضمناً این اختلال می‌تواند علائمی چون سردرد، از دست دادن حافظه و مشکلات بینایی را به همراه داشته باشد.
آیا داشتن برآمدگی سر طبیعی است؟
شکل جمجمه همه افراد شبیه به هم نیست و جمجمه کاملاً گرد یا صاف نیست پس احساس برآمدگی و برجستگی‌های جزئی، طبیعی است.
از کجا بفهمیم کودک ما به کلاه مخصوص نیاز دارد یا خیر؟
در زمان مشاهده هرگونه برآمدگی یا فرورفتگی‌های غیرطبیعی یا عدم تقارن در قسمت‌هایی از سر مانند گوش‌ها، برجسته بودن یک سمت پیشانی نسبت به سمت مقابل، در اولین قدم والدین به دنبال علت‌های آن هستند و ممکن است نگرانی بسیار زیادی از این بابت داشته باشند اما باید بدانید اگرچه این بدشکلی ممکن است نگرانی‌هایی ایجاد کند اما همان‌طور که گفته شد تا سن مشخصی قابلیت اصلاح شدن را دارد و با درمان به‌موقع، هیچ‌گونه آسیبی به مغز یا جمجمه وارد نمی‌شود و با مراجعه به پزشک و بررسی علت دفورمیتی، می‌توان درمان را به‌موقع شروع کرد.
در صورت مشاهده دفورمیتی جمجمه در چه سنی باید برای درمان اقدام کنیم؟
در صورت مشاهده دفورمیتی جمجمه، هر چه سن کودک کمتر باشد، درمان سریع‌تر و بهتر انجام می‌شود برای مثال اگر زمانی که کودک سن کمتری دارد برای درمان مراجعه کنید کلاه اصلاحی در مدت‌زمان کمتری و به‌خوبی می‌تواند جمجمه را اصلاح کند اما کودکانی که در سنین بالا برای درمان مراجعه می‌کنند، ممکن است زمان اصلاح و درمان آن‌ها طولانی‌تر باشد پس اقدام به‌موقع برای درمان بسیار مهم است.
مدت‌زمان درمان دفورمیتی جمجمه چقدر است؟
مدت‌زمان درمان دفورمیتی جمجمه در کودکان مختلف، با توجه به سن و میزان دفورمیتی متفاوت است اما همان‌طور که گفته شد، کودکان در سنین پایین‌تر مدت‌زمان کمتری را برای درمان طی می‌کنند و هر چه سن کودک بیشتر می‌شود به دلیل سخت‌تر شدن و استخوانی شدن جمجمه مدت‌زمان درمان نیز طولانی‌تر می‌شود تا جایی که رشد جمجمه ثابت می‌شود و با استفاده از کلاه‌های اصلاحی دفورمیتی قابل اصلاح نیست.
کلاه مخصوص دفورمیتی جمجمه چند ساعت در روز باید استفاده شود؟
کلاه مخصوص دفورمیتی جمجمه در طول شبانه‌روز باید ۲۳ ساعت پوشیده شود، البته باید توجه داشته باشید که مدت استفاده روزانه از کلاه باید به‌مرورزمان بیشتر شود تا کودک به پوشیدن کلاه عادت کند، یعنی از همان ابتدا نباید انتظار داشته باشید که بتوانید ۲۳ ساعت این کلاه را برای کودکتان استفاده کنید بلکه باید به‌مرورزمان مدت‌زمان استفاده را به این عدد برسانید تا کودک بتواند ٢٣ ساعت از شبانه‌روز از آن استفاده کند.
شما می‌توانید؛ برای اصلاح جمجمه نوزادانتان از تجربه متخصصین ما و اطلاعاتی که ما با بررسی سر و جمجمه نوزاد شما به دست می‌آوریم، درمان او را پیش بگیرید.
ما در کلینیک کوشا با مدرن‌ترین ابزارها و روش‌های مؤثر می‌کوشیم تا کارآمدترین روش درمان رو به شما عزیزان ارائه بدهیم.
برای ارتباط و مشاوره با ما تماس بگیرید یا به آدرس ما در ساعت‌های ۹ الی ۱۷ مراجعه کنید.