بخش‌های تشکیل‌دهنده پروتز
از بخش‌های مختلفی که پروتز بالای زانو را شامل می‌شوند، می‌توان به سوکت، مفصل زانو، پنجه، لوله، آدابتور چرخان، قفل و لاینر سیلیکونی اشاره کرد. در ادامه با نحوه ساخت سوکت و عملکرد هر یک از این بخش‌های تشکیل‌دهنده پروتز بالای زانو بیشتر آشنا می‌شویم.
اما قبل از اینکه به روش ساخت پروتز بالای زانو بپردازیم، شما می‌توانید از طریق برگه پروتزهای پا با کاربرد و انواع پروتزپا آشنا بشوید. همچنین در صفحه قیمت پروتز بالای زانو هم به هزینه و خرید پروتز زانو پرداخته‌ایم، امیدواریم که این مطالب شما را در مسیر تهیه پروتز زانو راهنمایی کنند.
ساخت سوکت
سوکت مهم‌ترین قسمت پروتز بالای زانو است که عضو باقی‌مانده را در خود قرار می‌دهد، برای ساخت سوکت در ابتدا از عضو باقی‌مانده با استفاده از گچ، قالب‌گیری می‌کنیم، این کار به‌این‌علت است که سوکت کاملاً متناسب با عضو باشد. محل تاندون عضلات و نواحی برجسته استخوانی که نباید تحت‌فشار باشند، در سوکت علامت‌گذاری می‌کنیم تا در مرحله‌ی بعد که مرحله اصلاح قالب نام دارد، فشار را از نواحی علامت زده‌شده برداریم تا از بروز مشکلات و عوارض بعدی جلوگیری شود.
بعد از قالب‌گیری، با پر کردن قالب از گچ، یک قالب اولیه می‌سازیم و تغییرات اصلاحی لازم را روی قالب انجام می‌دهیم. در نواحی استخوانی و محل عبور تاندون‌ها فضای خالی تعبیه می‌کنیم تا هنگام حرکت و راه رفتن در عملکرد عضلات اختلالی ایجاد نکنیم.
علاوه بر این، نواحی عضلانی که بافت چربی زیادی دارند را فشرده می‌کنیم تا قالب، یکنواخت شده و حرکت بافت نرم در سوکت کمتر شده و چرخش اندام در سوکت اتفاق نیفتد.
با حسن انجام این موارد، قالب بسیار مناسبی برای مرحله سوم که مواد ریزی نام دارد، در اختیارداریم.
مرحله مواد ریزی
در این مرحله، دولایه پلاستیک مخصوص که عایق لمینه است و از قبل مطابق با ابعاد قالب آماده کرده‌ایم روی قالب می‌کشیم و بین دولایه پلاستیک، چندلایه استاگینت (پارچه مخصوص برای جذب لمینه) و چندلایه کربن (برای استحکام سوکت) تعبیه می‌کنیم و رزین یا لمینه را بارنگ بدن و هاردینر مخلوط کرده و بین دولایه پلاستیک می‌ریزیم و با دستگاه ساکشن هوا، روی قالب، خلأ ایجاد می‌کنیم تا مواد کاملاً مطابق با قالب شکل بگیرند و خشک شوند.
پس از چند ساعت مرحله دوم روش ساخت پروتز بالای زانو تمام می‌شود و سوکت، مواد ریزی شده و آماده اتصال به سایر بخش‌هاست.
همچنین اگر شما به دنبال اطلاعات بیشتری درباره پروتز بالای زانو و کاربرد آن هستید، می‌توانید با کلیک بر روی لینک زیر به این مطالب دست پیدا کنید.
مفصل زانو
مفصل زانو یکی از قسمت‌های تشکیل‌دهنده پروتز بالای زانو است که بعد از سوکت قرار می‌گیرد، مفصل زانو در جهت خم و راست شدن زانو به فرد کمک می‌کند، مفصل زانو انواع مختلف، وزن متفاوت، آلیاژ و جنس متفاوت و سیستم حرکتی متفاوتی نیز دارند اما عملکرد همه آن‌ها اجازه حرکت دادن به‌زانو و خم و راست شدن آن را می‌دهد.
سیستم مفاصل شامل هیدرولیک، پنوماتیک و قفل‌دار هستند که هرکدام نیز انواع مختلفی دارند. کاربرد کلی همه‌ی این سیستم‌ها، کمک به خم و راست شدن مفصل زانو برای سهولت در استفاده پروتز بالای زانو برای فرد است.
ما در کلینیک کوشا با ارزیابی وضعیت فیزیکی فرد، سطح فعالیت، وزن، سن، بررسی قدرت عضلانی و در نظر گرفتن همه عوامل مؤثر، و طبق تجربه‌های قبلی برای مراجعه‌کنندگان مختلف، بهترین مفصل برای هر فرد را به کار می‌بریم.
لوله و سایر اتصالات
لوله موجب اتصال سوکت به مچ و کف پای پروتز بالای زانو می‌شود، این لوله نیروهای واردشده به سوکت و مفصل زانو را به مچ و کف پای پروتزی انتقال می‌دهد به همین علت باید مقاوم و بسیار مستحکم و درعین‌حال سبک باشد.
ما برای ساخت پروتزها از آلیاژهایی با استحکام بالا و همچنین سبک مثل تیتانیوم و آلومینیوم استفاده می‌کنیم تا وزن پروتز به‌گونه‌ای باشد که استفاده از آن برای فرد دشوار نباشد و به‌راحتی قابلیت جابه‌جایی و حرکت را داشته باشد.
آدابتور چرخان
این قسمت حرکت چرخش به داخل ساق، نسبت به ران را شبیه‌سازی می‌کند، حرکتی مثل چهارزانو نشستن که نیاز است ساق نسبت به ران بچرخد. این حرکت پوشیدن کفش و جوراب را تسهیل می‌بخشد و فرد می‌تواند بی‌نیاز از دیگران و مستقل، کارهای شخصی خود را انجام دهد.
پنجه پا
در ساخت پروتز بالای زانو، علاوه بر مفصل زانو، پنجه نیز تنوع بالایی دارد:
پنجه‌های پروتزی ثابت، دومحوره و یا چند محوره وجود دارند و هر پنجه حرکات مخصوصی از مچ طبیعی انسان را شبیه‌سازی می‌کند.
پنجه‌های ثابت، همان‌طور که مشخص است ثابت و بی‌حرکت هستند و فقط برای حفظ تعادل مناسب هستند، ما از این پنجه‌ها برای افراد مسن و افرادی که نیاز به تعادل بیشتری دارند، استفاده می‌کنیم.
پنجه‌های دومحوره همانند پای طبیعی بالا و پایین می‌شوند و حرکت در سطوح شیب‌دار را تسهیل می‌کنند.
پنجه‌های چند محوره حرکات بیشتری از مچ طبیعی انسان را شبیه‌سازی می‌کنند و مناسب افراد ورزشکار یا افرادی هستن که سطح فعالیت بالایی دارند و جوان هستند. همچنین جنس پنجه‌های پروتزی نیز با یکدیگر متفاوت است.
ما در کلینیک کوشا، با توجه به سن فرد، وزن، میزان فعالیت و هدف فرد از تهیه پروتز، بهترین و مناسب‌ترین پنجه را برای ساخت پروتز بالای زانو به کار می‌بریم.
در انتخاب قطعات پروتزی برای هر فرد باید توجه داشت که الزاماً گران‌ترین پروتز به معنی بهترین و مناسب‌ترین پروتز نیست. چه‌بسا یک پنجه ارزان‌قیمت و ثابت برای یک فرد مسن راحت‌تر و کاربردی‌تر از یک پنچه چند محوره و گران‌قیمت باشد.
پروتزهای بالای زانو
مجموعه تمامی قسمت‌هایی که گفته شد نقش اساسی و مؤثر خودشان را در روش ساخت پروتز بالای زانو بازی می‌کنند، هدف از ساخت پروتز بالای زانو این است که اهداف و عملکردهای عضو ازدست‌رفته را شبیه‌سازی کند.
تمامی قسمت‌هایی که پروتز بالای زانو را تشکیل می‌دهند، وظیفه حفظ تعادل و تحمل فشار و نیروی وارد بر پای پروتزی یا پای مصنوعی را به عهده‌دارند تا فشار به‌صورت مساوی بین پای پروتزی و پای طبیعی تقسیم شود و امکان آسیب به مفاصل پای طبیعی انسان به حداقل ممکن برسد.
پروتزهای موقت و پروتزهای دائمی
بلافاصله بعد از قطع عضو نمی‌توان از پروتزهای دائمی استفاده کرد زیرا بدن آمادگی پذیرش پروتزهای دائمی را ندارد. به همین دلیل در دوره چندماهه با استفاده از پروتزهای موقتی، بدن آمادگی پذیرش پروتزهای دائمی را پیدا می‌کند و بعد از پایان دوره استفاده از پروتزهای موقتی، پروتزهای دائمی ساخته می‌شوند.
البته باید توجه داشت که پروتزهای دائمی به معنی پروتزهای همیشگی نیستند، زیرا در صورت استفاده نادرست و رعایت نکردن موارد مهم استفاده از پروتزها امکان آسیب‌پذیری آن‌ها وجود دارد.
نکته مهم در تهیه پروتز یا پای مصنوعی
قبل از هرگونه اقدام، جهت تهیه پروتز یا پای مصنوعی باید در ابتدا هدف خود را از گرفتن پروتز مشخص کنید، باید بدانید که پروتز را برای چه فعالیتی تهیه می‌کنید و میزان فعالیت‌های روزمره شما به چه صورت است و فعالیت‌هایی که در طول روز انجام می‌دهید تا چه حد با سختی همراه هستند، پس در ابتدا شناخت هدف بسیار مهم است.
متخصصین ما در کلینیک کوشا قبل از هر اقدامی با پرسیدن سؤالاتی سعی می‌کنند به شناخت‌های حدودی و اولیه از شما برسند، در این زمان با توجه به میزان شناخت و سؤالاتی که شما پاسخ می‌دهید مناسب‌ترین و بهترین پروتز را با توجه به هدف و فعالیت شما طراحی می‌کنند.
باید توجه داشته باشید بهترین و مناسب‌ترین پروتز به معنی گران‌ترین پروتز نیست بلکه با توجه به نیازهای شما مناسب‌ترین پروتز را برای شما می‌سازیم.