عوارض زانوی ضربدری یا ژنو والگوم به صورت خلاصه:
- بی‌ثباتی زانو
- درد شدید زانو
- درد در ناحیه لگن
- درد در ناحیه مچ پا
- درد در ناحیه خارج زانو
- ساییدگی و آرتروز زودرس
- در رفتگی مکرر کشکک زانو
- خشکی و سفتی مفصل زانو
- کاهش دامنه حرکتی در لگن
- ناتوانی در جفت کردن پاها در زمان ایستادن
- ناتوانی در دویدن و انجام ورزش‌های سنگین
- کوتاهی تاندون آشیل
- کوتاهی قد
عوارض زانوی ضربدری یا ژنو والگوم
در این مقاله با ۱۰ مورد از عوارض زانوی ضربدری یا ژنو والگوم آشنا می‌شوید که در صورت درمان نشدن این انحراف متوجه خواهید شد که با چه مشکلات و بیماری‌هایی روبه‌رو می‌شوید. همچنین در آخر مقاله به عوارض ثانویه زانوی ضربدری نیز اشاره‌شده است.
همچنین شما می‌توانید برای آشنا شدن با روش‌های اصلاح و درمان غیرجراجی هم به صفحه درمان زانوی ضربدری سر بزنید.
عوارض ظاهری زانوی ضربدری
زانوی ضربدری یا به‌اصطلاح زانوی ایکس (X) باعث ایجاد بدشکلی‌های ظاهری در پنجه پا و زانوها و حتی تغییر در نحوه راه‌رفتن میشود، علاوه بر آن عوارض دیگری هم ایجاد می‌کند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم اما به این دفورمیتی یا بدشکلی مطابق عکس پایین، عوارض ظاهری زانوی ضربدری می‌گوییم.
دررفتگی مکرر کشکک
یکی از شایع‌ترین عوارض زانوی ضربدری، دررفتگی مکرر کشکک است که در صورت درمان و اصلاح نشدن این ناهنجاری زانو، فرد با این معضل باید دست پنجه نرم کند. این دررفتگی‌ها به سمت خارج مفصل است و در افرادی که زانوی ضربدری دارند بسیار بیشتر از سایر افراد دیده میشود.
چگونگی دررفتگی کشکک به علت ضربدری بودن زانوها
وقتی ساق و ران نسبت به یکدیگر زاویه مناسبی دارند، کشکک نیز در محل مناسب خود قرارگرفته است و عضله ران نیز در راستای مناسب وظیفه صاف کردن زانو را انجام می‌دهد. اما با تغییر زاویه ساق نسبت به ران و ضربدری شدن زانوها محل کشکک نیز، جابه‌جاشده و دچار بی‌ثباتی میشود. این مورد یکی از شایع‌ترین عوارض زانوی ضربدری یا ژنو والگوم می‌باشد.
از سوی دیگر با ضربدری شدن زانوها، جهت اعمال نیروی عضله چهار سر ران برای حرکت دادن زانو نیز تغییر می‌کند و قسمتی از نیروی عضله، هنگام صاف کردن زانو باعث کشیدن کشکک به خارج زانو میشود و در موارد انقباض شدید عضله، مستحکم نبودن لیگامان‌ها و کپسول مفصلی زانو، باعث دررفتگی مکرر کشکک میشود.
با دررفتن کشکک، لیگامان‌ها دچار کشیدگی و عدم‌کفایت می‌شوند و از طرفی، جهت اعمال نیروی عضله همچنان یک گشتاور خارجی دارد و ترکیب این اتفاقات باعث مکرر شدن دررفتگی کشکک میشود.
ساییدگی و آرتروز زودرس زانوی ضربدری
دفورمیتی‌های مفصل زانو (مثل زانوی ضربدری یا زانوی پرانتزی) باعث ایجاد ساییدگی و آرتروز زودرس زانو می‌شوند. با تغییر زاویه ساق نسبت به ران، فضای داخل مفصل زانو نیز تغییر می‌کند و این فضا در قسمت داخلی مفصل، افزایش پیدا می‌کند و در قسمت خارجی مفصل، کاهش می‌یابد.
کاهش فضای مفصلی در سمت خارج مفصل زانو باعث افزایش فشار در این ناحیه شده و در ادامه، باعث تخریب غضروف مفصلی و در مرحله نهایی باعث ساییدگی قسمت خارجی زانو و شروع آرتروز زودرس زانو میشود.
درد در ناحیه خارج زانو
به اصلی‌ترین علت‌های درد در ناحیه خارج زانو می‌توان به تخریب، ساییدگی، آسیب و کشیدگی رباط‌های اطراف زانو براثر ضربه و فشار اشاره کرد و این آسیب‌دیدگی به‌صورت درد در اطراف زانو بروز پیدا می‌کند. اگر علت زانو درد فرد زانوی ضربدری، لازم است هر چه سریع‌تر برای درمان و اصلاح این ناهنجاری اقدام کند.
ناتوانی در دویدن و انجام ورزش‌های سنگین
یکی دیگر از عوارض زانوی ضربدری باید به ناتوانی در دویدن و انجام ورزش‌های سنگین اشاره کرد. به علت نزدیک بودن زانوها به یکدیگر در زانوی ضربدری، هنگام دویدن، امکان برخورد زانوها با یکدیگر وجود دارد و این مسئله باعث کاهش تعادل فرد شده و امکان زمین خوردن و آسیب‌های فیزیکی را بیشتر می‌کند.
همچنین این افراد نمی‌توانند ورزش‌های سنگین را که نیاز به فشار بر روی زانوها دارد، انجام دهند.
کوتاهی تاندون آشیل
باید بدانید که آشیل یک بافت ضخیم است که در پشت ساق وجود دارد و عضلات ساق پا را به پاشنه، متصل می‌کند. هنگامی‌که زانو در وضعیت نامناسبی قرار داشته باشد، جهت حرکت عضلات پشت ساق نیز در وضعیت نامناسبی قرار می‌گیرد.
باگذشت زمان، حفظ این وضعیت باعث منقبض شدن، تاندون آشیل میشود. قرارگیری آشیل در این وضعیت به‌صورت طولانی‌مدت، باعث کاهش طول آن و درواقع کوتاهی تاندون آشیل میشود.
کوتاهی قد
ضربدری شدن زانوها، باعث کاهش فاصله عمودی لگن با مچ پاها شده و به همین دلیل قد فرد کوتاه‌تر میشود، طبیعی است هرچه شدت انحراف بیشتر شود علاوه بر سایر عوارض، کوتاهی قد نیز بیشتر میشود.
اگر دفورمیتی یک‌طرفه باشد، یعنی فقط زانوی یک سمت ضربدری باشد. به علت کوتاه شدن طول اندام در آن سمت، جدا از کوتاهی قد؛ لگن نیز به سمت پای کوتاه چرخش پیدا می‌کند و به دنبال آن، مهره‌های کمر هم منحرف خواهند شد و فرد علاوه بر درد زانو، درد لگن و کمر را نیز تجربه می‌کند.
خشکی و سفتی مفصل زانو
عواملی که باگذشت زمان باعث خشکی و سفتی مفصل زانو میشود می‌توان به شروع ساییدگی و آرتروز زانو، تغییر در ساختار کپسول مفصلی، کشیدگی لیگامان‌ها در یک سمت و کوتاه شدن آن‌ها در سمت دیگر، تغییر جهت اعمال عضلات اشاره کرد. همه این موارد همگی باعث کاهش حرکات طبیعی مفصل میشود.
خستگی زودرس
یکی دیگر از موارد عوارض زانوی ضربدری، خستگی زودرس می‌باشد و به علت اینکه فشار، همواره بر روی قسمت‌های مشخصی از مفصل وارد میشود و فرد هنگام فعالیت یا راه رفتن با خستگی زودرس مواجه خواهد شد. به جزء واردشدن آسیب به این مفصل‌ها در صورت فشار آوردن برای انجام کارها باعث کلافگی فرد در انجام کارهای روزمره میشود.
عوارض ثانویه زانوی ضربدری
تغییر زوایای بیومکانیکی ساق و ران باعث تغییر در زاویه مچ پا و افزایش چرخش پاشنه میشود. معمولاً در این وضعیت خط وزن بدن از سمت داخل مچ پا می‌گذرد و این افزایش وزن باعث کلاپس یا نشست کردن قوس پا و صافی کف پا میشود. این مورد هم از عوارض ثانویه زانوی ضربدری می‌باشد.
4 دیدگاه دربارهٔ «عوارض زانوی ضربدری»
بسیار عالی و جامع توضیح دادین.
بنظر شما درمان با استفاده از بریس تا چه سنی میتونه اثر گذار باشه؟
سلام
خیلی ممنون از نظر لطف شما
بسته به نوع و میزان دفورمیتی جواب سوال شما میتونه متفاوت باشه.
شما می‌تونید با کارشناس‌های ما به صورت تلفنی راجب این موضوع صحبت کنید.
لینک زیر هم ممکنه به شما کمک کنه:
https://clinickoosha.ir/crossed-knee
سلام
چه زمانی باید برای برطرف کردن زانوی ضربدری عمل جراحی انجام بدیم؟
و اینکه آیا شما عمل جراحی رو پیشنهاد میدین؟
سلام
وقت شما بخیر
در صورتی که دفورمیتی استخوانی باشد و نه مفصلی نیازی به جراحی نیست.
اما در صورتی که آرتروز و تخریب مفصل شروع شده باشد و بریس اصلاحی در کاهش درد موثر نباشد، جراحی گزینه مناسبی است.
مقاله زیر هم ممکنه به شما کمک کنه:
https://clinickoosha.ir/correction-of-a-genu-valgum-with-exercise